hoogleraar Vrije Universiteit Amsterdam
lid Gezondheidsraad
‘Mogen etiketten mij misleiden?
Ik ben niet religieus opgevoed, maar zat een tijdje op een katholieke school in het zuiden. Ik kan me nog, als brugklasser, die voor mij vreemde plaatjes herinneren van mannen met een ring van licht om hun hoofd.
Dat waren heiligen, werd mij uitgelegd. Op deze manier afgebeeld om ze te kunnen onderscheiden van gewone mensen. Zo’n ring heet ook wel een aureool. Voedsel dat bijzonder gezond geacht wordt, heeft ook zo’n bijzondere uitstraling: een gezondheidsaureool. Een health halo in het Engels.
Voedselfabrikanten geven ook hun minder gezonde producten graag zo’n uitstraling. Dat doen ze door geselecteerde ingrediënten met nadruk te vermelden. Zo staan op het etiket aan de voorkant van een pot Nutella hazelnoten en een glas melk afgebeeld.
Pas op de achterkant zie je in kleine lettertjes dat de voornaamste ingrediënten suiker en palmolie zijn. Per 100 gram zowaar 57 gram suiker en 32 gram vet. Zo gebruiken fabrikanten ook graag fruitnamen. Fruit is immers ook een beetje ‘heilig’.
Dus werd vorig jaar Wicky Aardbei ‘met 30% minder suiker’ geïntroduceerd. Mooi plaatje van een grote aardbei op de voorkant. Een ideaal drankje voor je kind. Tot je leest dat het drankje slechts 10% vruchtensap bevat, waarvan 0,6% aardbei. Dat is pakweg één gram aardbei in een pakje van 200 ml suikerwater.
Nog twee voorbeelden: een pakje gedroogde kippensoep van Royco bevat nauwelijks kip (0,6%) maar wel veel zout (1,6 gram per kop) en zetmeel.
Afgelopen jaar won ‘Optimel Griekse stijl drinkyoghurt honing walnoot smaak’ nog het Gouden Windei van Foodwatch. Er zit geen honing in en ook geen walnoot. Door de woordjes ‘stijl’ en ‘smaak’ is dat blijkbaar wettelijk toegestaan.
Dit soort fopperij is onverdedigbaar, gezien de maatschappelijke kosten van de overmatige consumptie van suiker, zout en vet. Het Europees Hof van Justitie verbood in 2015 misleidende suggesties op verpakkingen: ‘De etikettering van een levensmiddel mag de consument niet misleiden door de indruk te wekken dat het een ingrediënt heeft dat het in werkelijkheid niet bevat.’
Organisaties als de Consumentenbond en Foodwatch eisten dan ook al herhaaldelijk en terecht een duidelijke vermelding van de voornaamste ingrediënten op de voorkant van de verpakking en niet alleen in kleine lettertjes op de achterkant.
Het suggereren van een gezondheidsaureool bij ongezond voedsel laat een product met nauwelijks boontjes lijken op ‘heilige boontjes’ en de gemiddelde consument gaat daar met boter en suiker in.’
Het Parool – 22 februari 2017
‘Dit soort fopperij is onverdedigbaar, gezien de maatschappelijke kosten van de overmatige consumptie van suiker, zout en vet’
Geen berichten